۷ نکته در عیب‌ یابی موتور خودرو

عیب‌ یابی موتور خودرو

فهرست مطالب

عیب‌ یابی موتور خودرو

به طور کلی ایرادهای موتورهای معیوب ارجاع شده به نمایندگیها و یا بخش تعمیرگاه ها به دو دسته قابل تقسیم هستند که علاوه بر آن فرآیند عیب یابی موتور خودرو نیز بر این اساس به دو دسته تقسیم میگردد:
(۱) عیوب آشکار:
عیب هایی هستند که به وضوح محل بروز عیب کاملاً مشخص است. به طور مثال نشتی آب از بلوک سیلندر نشتی آب از پمپ ،آب شکستن سنسور فشار روغن و مانند اینها در رفع عیب این نوع عیوب میتوانید با تعویض قطعات معیوب نسبت به رفع عیب اقدام نمائید.

(۲) عیوب پنهان:
عیبهایی هستند که بدون اشاره دقیق و مستقیم به محل بروز ایراد مشخص میشوند عیوبی مانند لرزش ،موتور، صدای اضافی روغن سوزی و مانند اینها.

انواع رفع عیوب
الف) عیبهایی که توسط تعمیرکار مجرب و ماهر با توجه به تجارب خود آنها را شناسایی کرده و نسبت به رفع عیب و تعویض قطعه مورد نظر اقدام میکند
ب) عیب هایی که محل بروز عیب توسط تعمیرکار قابل تشخیص نمی باشد. بنابر این باید موتور بازشود و پس از بررسی عیب موتور و موضع عیب مشخص شود که پس از تشخیص موضع عیب به تعمیر و تعویض قطعه معیوب اقدام میشود.

بررسی صداهای اضافی موتور

۱- صدای سوپاپ صدای چیک چیک داشته و از ناحیه سر سیلندر شنیده میشود و ضمنا با بالا رفتن دور موتور صدا بیشتر میگردد.
۲- صدای تلاطم :روغن صدای ضربههای روغن به زیر قالپاق سوپاپ داشته و صدای تلاطم دارد.
۳- صدای ساییدگی صدای خش خش بوده که از موتور شنیده میشود.
۴_صدای یاتاقان صدای تق تق همراه با ساییدگی میباشد که از ناحیه نیم موتور پایین شنیده میشود.
نکته:
“قابل ذکر است در صورتی که صدا از ناحیه یاتاقان متحرک باشد با در آوردن وایر سیلندر یاتاقان زده از حجم صدا کاسته میگردد.”

۵- صدای اویل پمپ صدای زنجیر بوده و از مقابل موتور شنیده میشود.
۶- صدای شل بودن مهره های شاتون بصورت تاق تاق بوده و صدای بلندی دارد.
۷- صدای شل بودن کپه های ثابت بصورت قر قر بوده و در برگشت گاز محسوس است .
۸- صدای واتر پمپ: صدای ساییدگی از سمت تسمه تایمینگ میباشد.
۹- صدای وجود شی سر پیستون: صدای تق تق بصورت غیر دایمی بوده و از ناحیـه بـیـن سیلندر و سر سیلندر شنیده میشود.

۱۰- صدای گژن پین: صدای زنجیر در هنگام پایین آمدن ناگهانی دور موتور دارد.
۱۱- صدای سوراخ بودن اگزوز: صدای داخل سیلندر به بیرون آمده و دارای صدای زیادی است.
۱۲_ صدای پس زدن کمپرس: صدای تق تق شدید از داخل منیفولد دود و یا هوا شنیده میشود.
۱۳_صدای زوزه از ناحیه تسمه تایم این صدا از ۴ دلیل میتواند باشد:
(۱) تسمه تایم
(۲) تسمه سفت کن
(۳) زنجیر اویل پمپ
(۴ تماس تسمه تایم با پلیت و قاب محافظ آن

صداهای غیر عادی در نیم موتور بالا

از عیب‌های موتور خودرو که ممکن است مشاهده شود (به ویژه در تست گرم) وجود صدای اضافی در موتور است که این صدا میتواند مربوط به نیم موتور بالا نیم موتور پایین و از میانه موتور باشد.

صداهایی که در نیم موتور بالا شنیده میشود میتواند شامل ایرادات زیر باشند:
(۱) صدایی که با دور موتور رابطه مستقیم دارد یعنی با افزایش دور موتور، صدا نیز افزایش می یابد این صدا میتواند ناشی از حرکت سوپاپ ،باشد صدای سوپاپ صدای چیک چیک داشته و از ناحیه سرسیلندر شنیده می.شود و همچنین این عیب میتواند ناشی از شل بودن تسمه، فیلر ،نادرست میل سوپاپ خراب و یا سرسیلندر خراب باشد.

(۲) صدای ناشی از تلاطم روغن که با ضربه زدن روغن به زیر قالپاق سوپاپ ایجاد میشود. این عیب میتواند ناشی از ایراد در لوله پخش روغن یا راه داشتن مسیر کم فشار روغن داخل سر سیلندر به مسیر پرفشار باشد.
(۳) صدایی به صورت ساییدگی که میتواند مربوط به میل سوپاپ یا استکانی سوپاپ باشد که با صدای خش خش مشخص می.شود این صدا میتواند ناشی از سفت بودن و یا گیرپاژ کردن میل سوپاپ یا استکانی سوپاپ ،باشد همچنین وجود خط و خش درکپه سرسیلندر یا استکلی نیز میتواند دلیل دیگر بروز صدا باشد.

مراحل رفع صدای سوپاپ

مراحل عیب یابی موتور خودرو که باید برای رفع صدای ناشی از سوپاپ انجام داد به شرح زیر می باشد:

۱-قاب بالا باز شود.
۲- قاب میانی باز شود.
۳- کشش تسمه بازدید شده و از سالم بودن آن اطمینان حاصل شود.
۴- قالپاق سوپاپ باز شود
۵- لوله پخش خارج شده و کنترل شود.
۶- فیلر سوپاپ کنترل شود.
۷- کپه ها از لحاظ عدم وجود خط و خش کنترل شوند.
۸- میل سوپاپ از نظر وجود پله و یا خوردگی کنترل شود.
۹- استکانی ها از نظر عدم وجود خط و خش کنترل شوند.
۱۰- کویل باز شود.
۱۱- پوسته ترموستات باز شود.
۱۲- اگزوز باز شود.

۱۳- منیفولد هوا باز شود.
۱۴- پیچ لوله گیج روغن باز شود.
۱۵- پیچ های اتصال سرسیلندر باز شود.
۱۶- سرپیستونها از نظر عدم وجود ضربه خوردگی توسط سوپاپها کنترل شوند..
۱۷- سرسیلندر بطور کامل باز یا دمونتاژ کامل شود.
۱۸- فنر سوپاپ از حیث سالم بودن و دفرمگی کنترل شود.
۱۹- واشر سرسیلندر از نظر سالم بودن کنترل شود.
۲۰- ساق سوپاپها از نظر عدم وجود خط و خش کنترل شوند.
۲۱- گرید پیستونها از نظر همخوانی با یکدیگر کنترل شوند.
۲۲-سیت سوپاپها از نظر عدم وجود خوردگی کنترل شوند.
۲۳- کانالهای روغن و آب سرسیلندر از نظر مسدود بودن کنترل شوند.

صداهای غیر عادی در نیم موتور پایین

صداهایی که در نیم موتور پایین شنیده میشود میتواند شامل ایرادات زیر باشند:
(الف) صدای ناشی از یاتاقان که میتواند مربوط به خط داشتن یاتاقانهای ثابت یا متحرک باشد.
صدای یاتاقان، صدای تق تق همراه با ساییدگی میباشد که از نیمه پایینی موتور شنیده می شود.

علل صدای یاتاقان ثابت

علل صدای یاتاقان ثابت عبارتند از:
۱- وجود پلیسه و یا شیء خارجی روی یاتاقان
۲-مسدود بودن کانال روغن سیلندر به یاتاقان
۳- مسدود بودن کانال روغن یاتاقان
۴- عدم انطباق کانال یاتاقان و سیلندر
۵- مسدود بودن کانال اصلی روغن روی سیلندر
۶- عدم هماهنگی گرید یاتاقانهای رنگی با میل لنگ و سیلندر

علل صدای یاتاقان متحرک

علل صدای یاتاقان متحرک عبارت است از:
۱- وجود پلیسه و یا شیء خارجی روی یاتاقان
۲- مسدود بودن مسیر روغن رسان به شاتون روی میل لنگ
۳- مسدود بودن کانال روغن سیلندر به یاتاقان متحرک
۴- مسدود بودن کانال روغن یاتاقان متحرک
۵-عدم انطباق کانال یاتاقان متحرک و سیلندر.

ب) صدای ناشی از اویل پمپ که یا اویل پمپ ایراد دارد که در این صورت صدای زنجیر بوده و از مقابل موتور شنیده میشود که همراه با صدای ساییدگی میباشد و یا زنجیر اویل پمپ ایراد دارد که صدای زنجیر بوده و از مقابل موتور شنیده میشود که میتواند ناشی از سفت یا شل بودن زنجیر اویل پمپ یا گیر داشتن زنجیر اویل پمپ به قاب باشد.
ج) صدای ناشی از شل بودن مهره شاتون که دارای صدایی به صورت تاق تاق بوده و صدای بلندی دارد. صدای شل بودن کپه ثابت که به علت شل بودن مهره های آن میباشد دارای صدایی به صورت قرقر بوده و در برگشت گاز محسوس است.

صداهای غیر عادی در نیم موتور میانه

الف) صداهایی که از داخل موتور شنیده میشود:
۱- صدای ساییدگی که از سمت تسمه تایمینگ میباشد.
۲- صدای ناپیوسته و غیردائمی که به صورت صدای تق تق بوده و از ناحیه بین سیلندر و سرسیلندر شنیده میشود که میتواند به علت وجود شیء خارجی روی پیستون باشد.
۳- صدای زنجیر در هنگام پایین آمدن ناگهانی دور موتور که احتمالا کژن پین گیرپاژ است.

(ب) صداهایی که از ناحیه اگزوز شنیده میشود که در این حالت موتور صدای طبیعی خود را ندارد و صدای داخل سیلندر به بیرون آمده و دارای صدای زیادی است که ناشی از سوراخ بودن اگزوز می باشد.

ج) وجود صدا از ناحیه منیفولد هوا که صدای تق تق شدید از داخل منیفولد هوا شنیده میشود که میتواند ناشی از تایم نبودن موتور، پریدن شیم، آب بندی نبودن سوپاپ ها و یا مسدود بودن مسیر اگزوز باشد.

د) صدای زوزه که این صدا به سه دلیل میتواند وجود داشته باشد سفت بودن تسمه تایم، ایراد داشتن بلبرینگ تسمه سفت کن و یا سفت بودن زنجیر اویل پمپ.
مراحلی که باید برای رفع صدای ناشی از یاتاقان انجام داد به شرح زیر می باشند:

رفع صدای یاتاقان

۱- روغن موتور از حیث سالم بودن کنترل شود.
۲- کارتر باز شود.
۳- اویل پمپ باز شده و زنجیر اویل پمپ کنترل شود.
۴- قاب پلاستیکی اویل پمپ باز شود.
۵- مهره های شاتون از حیث بسته بودن بازدید شوند.
۶- شاتونها از حیث دارا بودن خلاصی لازم روی میل لنگ کنترل شوند.
۷- شاتون و گژن پین از حیث دارا بودن خلاصی لازم کنترل شوند.

۸- کپه های متحرک باز شده و یاتاقانهای متحرک از نظر عدم وجود خط و خش کنترل شوند.
۹- کپه های ثابت باز شده و یاتاقانهای ثابت از نظر عدم وجود خط و خش کنترل شوند.
۱۰- بغل یاتاقانها از نظر عدم وجود خط و خش کنترل شود. ۱۱- خلاصی محور میل لنگ کنترل شود.
۱۲- کانالهای روغن از حیث مسدود بودن کنترل شوند.
۱۳- بوش کپه های ثابت از نظر له شدگی کنترل شوند.

نشتی روغن

یکی دیگر از موارد عیب یابی موتور خودرو، نشتی روغن میباشد که مانند صدای اضافی میتواند مربوط به نیم موتور بالا یا پایین باشد.

نشتی روغن در نیم موتور بالا

الف) نشتی روغن از زیر واشر قالپاق که میتواند به علت ایراد داشتن واشر و قالپاق سوپاپ و یا خط داشتن محل نشست واشر باشد.
ب) نشتی روغن از سرسیلندر که شامل:
– نشتی از زیر واشر سرسیلندر که دلایل آن میتواند ایراد در واشر سرسیلندر خط داشتن کف سر سیلندر و یا شل بودن پیچهای سرسیلندر باشد.
– نشتی از پولکها که این نشتی میتواند از پولک اگزوز و یا از پولک پشت قاب تسمه موتور باشد.

– نشتی از سرسیلندر به علت سوراخ بودن سرسیلندر.
– نشتی از کاسه نمد میل سوپاپ که میتواند به علت ایراد در کاسه نمد میل سوپاپ وجود شیء خارجی زیر کاسه نمد میل سوپاپ درست جا نخوردن کاسه نمد میل سوپاپ نداشتن سوراخ برگشت روغن پشت کاسه نمد میل سوپاپ و ایراد داشتن محل نشست کاسه نمد میل سوپاپ باشد.
– نشتی روغن از پوسته ترموستات که میتواند به علت ایراد داشتن چسب پوسته ترموستات خط داشتن محل نشست پوسته ترموستات و یا ایراد داشتن خود پوسته ترموستات باشد.

نشتی روغن در نیم موتور پایین

نشتی روغن در نیم موتور پایین میتواند شامل ایرادات زیر باشند:
الف) نشتی روغن از کارتر که شامل:
– نشتی از زیر محل نشست کارتر به علت ایراد در چسب کارتر و وجود خط در محل نشست کارتر.
– نشتی از پیچ تخلیه روغن به علت ایراد داشتن پیچ تخلیه روغن یا واشر تخلیه روغن و یا اینکه پیچ تخلیه روغن کامل بسته نشده باشد.
– نشتی از کارتر به علت سوراخ بودن خود کارتر.

ب) نشتی روغن از سیلندر که شامل:
– نشتی از بدنه ،سیلندر میتواند به علت وجود خط و خش در محل نشست فشنگی روغن یا سطح سیلندر سوراخ بودن ،سیلندر ایراد داشتن کورکن کانال ،اصلی درست بسته نشدن کورکن کانل اصلی و درست جا نخوردن پولک پشت فلایویل باشد.
– نشتی از کاسه نمد میل لنگ، میتواند به علت ایراد در کاسه نمد وجود شیء خارجی زیر کاسه ،نمد ایراد داشتن محل نشست کاسه ،نمد له شدن بوش زیر ،کپه ایراد داشتن کفشک چکمه ای، نداشتن سوراخ برگشت روغن پشت کاسه نمد میل لنگ و درست جا نزدن کاسه نمد باشد.
– نشتی از کاسه نمد قاب ،زنجیر میتواند به علت ایراد در کاسه نمد درست جا نزدن کاسه نمد و یا وجود شیء خارجی زیر کاسه نمد باشد.

نشتی آب

مورد بعدی در عیب یابی موتور خودرو “نشتی آب” میباشد که مانند عیب قبلی آن را به دو بخش نیم موتور بالا و نیم موتور پایین تقسیم میکنیم.
الف) نشتی آب در نیم موتور بالا (سرسیلندر) میتواند شامل ایرادات زیر باشند:
– نشتی از بدنه سرسیلندر که میتواند به علت سوراخ بودن ،سرسیلندر وجود خط وخش در محل نشست منیفولد ،هوا ایراد داشتن واشر منیفولد هوا وجود شیء خارجی زیر واشر منیفولد هوا، وجود خط و خش در محل نشست پولک آب پشت اگزوز و همین طور محل نشست پولک آب پشت قاب تسمه باشد.

– نشتی از پوسته ترموستات که میتواند به علت وجود ایراد در چسب پوسته ،ترموستات درب ،ترموستات محل نشست فشنگی،ها لوله بخاری لوله هواگیری و محل نشست لوله هواگیری و همچنین به علت وجود خط و خش در محل نشست لوله بخاری باشد.
– نشتی از کنار پولکها که میتواند به علت درست چسبکاری نشدن پولکها ایراد داشتن پولک پشت اگزوز و پولک پشت قاب تسمه و همچنین وجود خط و خش در محل نشست پولک آب پشت اگزوز و محل نشست پولک آب پشت قاب تسمه باشد.
– نشتی از واشر سرسیلندر که یا به علت ایراد داشتن واشر است یا خط دار بودن محل نشست واشر.

ب) نشتی آب در نیم موتور پایین (سیلندر) میتواند شامل ایرادات زیر باشند:
– نشتی از بدنه سیلندر، میتواند به علت سوراخ بودن سیلندر و وجود خط و ضربه در سطح سیلندر و محل نشست واتر پمپ باشد.
– نشتی از سه راهی ،آب به خاطر ایراد داشتن سه راهی آب و واشر سه راهی آب و همچنین وجود خط و خش در محل نشست سه راهی آب میباشد.
– نشتی از واترپمپ میتواند به علت خراب بودن واتر پمپ واشر واتر پمپ و وجود خط و خش در محل نشست واتر پمپ و خود واتر پمپ و همچنین وجود یک شیء خارجی زیر واتر پمپ باشد.

نشتی بنزین

نشتی بنزین میتواند دو علت داشته باشد:
الف) از ناحیه انژکتور به علت خراب بودن انژکتور، اورینگ انژکتور یا محل نشست آن.
ب) از ناحیه منیفولد به علت ایراد داشتن یا شکسته بودن منیفولد.

بد کار کردن موتور خودرو

بد کار کردن موتور شامل موارد زیر میباشد:
– موتور لرزش دارد، علل آن میتواند تاب داشتن فلایویل یا میل لنگ و همچنین شل بودن تسمه باشد.
– سیلندر کار نمیکند و در نتیجه موتور ریب میزند.می تواند به علت ایراد در وایر ، کویل دوبل ،شمع ، انژکتور ، میل سوپاپ، رینگ پیستون و منیفولد باشد.
– دور موتور نوسان دارد که به علت خراب بودن منیفولد یا دریچه گاز است.

مراحل رفع لرزش موتور خودرو

مراحلی که باید برای رفع لرزش در عیب یابی موتور خودرو انجام داد به شرح زیر می باشند:

۱- بازکردن دیسک و صفحه

۲- باز دید فلایویل از نظر سالم بودن و نداشتن تاب

۳- بازکردن قاب بالا

۴- بازکردن قاب میانی

۵- کنترل کشش تسمه

۶- کنترل تایم موتور از نظر درست بودن

۷- بازکردن قالپاق سوپاپ

۸- کنترل فیلرها.

۹- باز کردن شمع ها

۱۰- کنترل شمع ها.

۱۱- بازکردن منیفولد هوا.

۱۲- کنترل انژکتورها

۱۳- بازدید سنسورهای دریچه گاز

۱۴- کنترل وایرها از لحاظ درست جا خوردن

۱۵- کنترل کویل دوبل از نظر عملکرد

۱۶- کنترل میل لنگ از نظر بالانس

کار نکردن موتور

کار نکردن موتور میتواند به دلایل زیر باشد:
الف) موتور گیرپاژ میکند که دلایل زیر را میتوان برای آن عنوان کرد:
– موتور تایم رد کرده است و سبب گیرپاژ شده است که میتواند به علت بریده شدن تسمه تایم یا گیرپاژ کردن میل سوپاپ داخل سر سیلندر باشد.
– موتور یاتاقان زده و سبب گیرپاژ شده است.

تاب‌ دیدگی سرسیلندر

عوامل موثر در تاب برداشتن سرسیلندر:

۱) باز و بسته کردن غلط سرسیلندر
۲) باز کردن سرسیلندر در زمان گرم بودن موتور.
۳) نامیزان بستن پیچهای اتصال سرسیلندر به سیلندر .
۴) سوختن واشر سرسیلندر
۵) گرم شدن بیش از حد سرسیلندر

علائم تاب دیده گی یا تاب داشتن سرسیلندر:

(۱) سوختن مرتب واشر سرسیلندر
(۲) موتور  دیر روشن شده و بد کار می کند.
(۳) کمپرس داخل رادیاتور و منیفولدها
(۴) مخلوط شدن آب و روغن
(۵) آب سوزی (خارج شدن بخار آب از اگزوز)
(۶) پایین بودن کمپرس
(۷) گرم کردن زیاد موتور (گرم شدن بیش از حد موتور)

 آزمایشات تاب دیدگی سرسیلندر:
سرسیلندر را پس از باز کردن کاملا شستشو داده و سطح سرسیلندر را با شابر کاملا تمیز کرده و قطعات باقیمانده از واشر و یا ذرات را کاملا پاک میکنیم.